Friday, December 24, 2010

აფრიკული რიტუალი

კლიტორიდექტომია - მსხვერპლშეწირვა სიამოვნების სანაცვლოდ


2007 წლის გაზაფხულზე National Geographic-ის ფოტოჟურნალისტმა სომალის ერთ-ერთ სოფელში შემზარავი რიტუალის ამსახველი კადრები გადაიღო, როდესაც 12-13 წლის გოგონას ორი ქალი კლიტორიდექტომიას ანუ კლიტორის ამპუტაციას უტარებდა.

აფრიკის გარკვეული ტომებისთვის ამ რიტუალს საკრალური დატვირთვა აქვს. სისხლი, რომელიც მიწაზე იღვრება, ზვარაკია გარდაცვლილთა სულებისთვის, რის სანაცვლოდაც ნიადაგი უფრო ნაყოფიერი ხდება. სინამდვილეში აღნიშნული რიტუალი არაფერია, გარდა მოზარდი გოგონების წამებისა, რასაც ხშირად უარყოფითი შედეგი ახლავს, რადგანაც ძალიან დიდია ინფექციის შეჭრის საფრთხე. მაგალითად, მასაის ტომში მსგავსი რიტუალის დროს ექიმბაში „პაციენტს“ სხვადასხვა მცენარეებით მკურნალობს, რომელიც ამ უკანასკნელს ინფექციის შეჭრისგან იცავს, მაგრამ მანდის, აკამბასა და სხვა აფრიკული ტომის შამანებს სწამთ, რომ ჭრილობა თავისით უნდა შეხორცდეს, ამიტომაც კლიტორიდექტომიის დროს ყოველი მეათე აფრიკელი გოგო (2006 წლის მონაცემებით) ინფექციის შეჭრის შედეგად იღუპება.

ზოგადად აფრიკულ კულტურაში ქალისა და მამაკაცის სასქესო ორგანოები ადამიანის ასაკის განმსაზღვრელია, ამიტომაც მრავალი ანთროპოლოგის აზრით, კლიტორის ამპუტაციას მისტიკური რიტუალის გარდა სხვა დატვირთვაც აქვს - იგი აფრიკელ გოგონებს ხელს უწყობს გახდნენ ქალები, რის შემდეგაც მათ გათხოვებისა და შვილის გაჩენის უფლება ენიჭებათ. თუმცა ადვილი მისახვედრია, რომ მათი სექსუალური ცხოვრება და შეგრძნებები რადიკალურად განსხვდება დასავლურ სამყაროში დაბადებული ქალების შეგრძნებებისგან. კლიტორიდექტომიის განსაზღვრული დრო არ არსებობს, იგი ყველასთვის ინდივიდუალურია, თუმცა ერთი რამ ცხადია, აღნიშნული ოპერაცია მოზარდს მენსტრუალური ციკლის დაწყებიდან მეორე ან მესამე დღესვე უტარდება. აკამბას ტომში ამ ცერომონიალს გარდა საკრალური მნიშვნელობისა, სხვა დეფინიციაც გააჩნია. ვინაიდან სასქესო ორგანო სიცოცხლის სიმბოლოდ მიიჩნევა, მისი ამპუტაცია ახალ ფაზაში გადასვლის მცდელობაა, სწორედ ამიტომ ამ ოპერაციას მხოლოდ ხანდაზმული ქალები აკეთებენ.

ეს მრავალსაუკუნოვანი ტრადიცია აფრიკულ კულტურაში დღემდე აუცილებელ ცერემონიალად ითვლება. აშკარაა, რომ მსოფლიოში არც ერთი მოვლენა არ არღვევს ქალის უფლებებს ისე, როგორც კლიტორიდექტომია. ვესტერნიზირებულ სამყაროში მცხოვრებ ფემინისტებსაც არაერთხელ გაუპროტესტებიათ, თუმცა უშედეგოდ. აფრიკელები ისევ აგრძელებენ თერთმეტი, თორმეტი და ცამეტი წლის გოგონების სასქესო ორგანოს ამპუტაციას და მათი სისხლის თუ სიამოვნების გარდაცვლილთა სულებისთვის მსხვერპლად შეწირვას.

Thursday, December 23, 2010

Hot Book Industry



შესაძლოა გავიდეს რამდენიმე ათეული წელი და მილიონობით წიგნმა თაროებზე, მუყაოს ყუთებსა და ნებისმიერი ბიბლიოთეკის საცავში ვადაგასული პროდუქტივით დაიწყოს დაობება. გავიდეს რამდენიმე ათეული წელი და უმუშევრობის სტატისტიკურმა მონაცემებმა მსოფლიოს ყველა ქვეყანაში მნიშვნელოვანი ცვლილებები განიცადოს, ხოლო ბეჭდურმა მედიამ მთლიანად ვირტუალურ სივრცეში გადაინაცვლოს. ასე შეიქმნება ახალი ინტერნეტ ლიტერატურის ინდუსტრია. მსოფლიოს ყველა გამომცემლობა სამუდამოდ შეწყვეტს მუშაობას. დაიხურება სტამბები, ხოლო გამომცემლები მწერლებს მხოლოდ ინტერნეტის საშუალებით დაუკავშირდებიან, რაც, სავარაუდოდ, არაერთი ავტორის ვირტუალური კლონის შექმნას გამოიწვევს. შესაბამისად, მკითხველებს ეყოლებათ არარსებული ლიტერატურული კერპები, ხოლო ნებისმიერი ლიტერატურული ღონისძიება ვირტუალურად შექმნილ ადგილას მოეწყობა და ვირტუალური გამომცემლობის მთავარი რედაქტორიც „გაყიდული“ საქონლით კმაყოფილი დარჩება. ასე გაგრძელდება მომავალშიც, სანამ ფანატიკოსთა ჯგუფი ინტერნეტს ტერაქტს არ მოუწყობს და წამში არ გაანადგურებს ვიტრუალურ ლიტერატურას, ვირტუალურ ადამიანებს, მათ უსიცოცხლო ფოტოებსა და ვირტუალურ სიყვარულს.

რატომღაც ამ ყველაფერზე ჩაკ პალანიკის „მებრძოლთა კლუბი“ გამახსენდა, სადაც მთავარი პერსონაჟი საბანკო სისტემის განადგურებას გადაწყვეტს. აი, ზუსტად ასე, გამოჩნდება ვიღაც შეშლილი, დანარჩენებზე მეტად გაბედული და ყველაფერ ვირტუალურს სამუდამოდ წერტილს დაუსვამს. ახალი სტამბა ემსგავსება მე-20 საუკუნის დასაწყისის სტამბას, მწერლები ნაწარმოებებს ხელით ან საბეჭდ მანქანაზე თითების კაკუნით დაწერენ და ასე გაგრძელდება, სანამ ვიღაც უცნობი, თავიდან არ შექმნის ყველაფერს. და ასე გაგრძელდება დაუსრულებლად.

მე პირადად არ მსურს იმ ეპოქაში ცხოვრება. არ მინდა გაუცხოება მართკუთხედი ფორმის ფურცლების გროვასთან, უფრო სწორად, სიტყვების გროვასთან, რომელიც ფურცლებზე გაცილებით საინტერესოდ გამოიყურება, ვიდრე ინტერნეტში. შესაძლოა ნებისმიერმა თქვენთაგანმა ვერ გაუძლოს ცდუნებას, ინტერესმა წასძლიოს და საკუთარი კლონი შექმნას, რომელიც, შესაძლოა, გაცილებით პოპულარული გახდეს, ვიდრე მისი ორიგინალი და კონკურენციაც კი გაუწიოს. საინტერესოა, რამდენად კონკურენტუნარიანები არიან მწერლები საკუთარ კლონებთან?! ყველაზე მნიშვნელოვანი კი ის იქნება, ლიტერატურულ კლონს ნობელის ან ბუკერის პრემიას თუ გადასცემენ და მისი ორიგინალი გამოგონილი მწერლის ჩრდილში დარჩება, ხოლო ვირტუალურად შექმნილი მწერლის კლონი (რომელსაც აუცილებლად ორიგინალზე უკეთესი გარეგნობა ექნება) შესაძლოა პორნო ფილმშიც გადაიღონ. შეიქმნება ახალი ორგიასტიკური საზოგადოება, რომლის წევრებიც ძირითადად მწერლები და მათი მკითხველები იქნებიან. ამგვარ ურთიერთობას გარკვეულწილად ინცესტის ახალი ფორმა ექნება.

ამ პერიოდში ყველა წიგნი სხვადასხვა ადგილებში განაგრძობს ლპობას და ბოლოს უცნაურ სუნსაც აუშვებს. ოღონდ ეს არ იქნება ხრწნის სუნი, ან ობის, ან რომელიმე გაფუჭებული პროდუქტის. რაღაცნაირი უცხო სუნი ექნება, გამაბრუებელი. მერე ისევ გამოჩნდება ტერორისტული ჯგუფი, რომელიც, თუ საშუალება მოგეცემათ და კითხავთ, აუცილებლად გიპასუხებთ, რომ აქამდე ვირტუალურ სამყაროს მხოლოდ სტოიცისტური სიმაღლიდან ადევნებდა თვალ-ყურს და როგორც იქნა მისი განადგურებისთვის შესაფერისი დრო გამონახა.

როგორც უკვე აღვნიშნე, ეს დაუსრულებელი პროცესია, მოჯადოებული წრე, როდესაც მხოლოდ ორი ალტერნატივა არსებობს. სტამბა იქნება მე-20 საუკუნის დასაწყისში არსებულის მსგავსი, დასაქმდება მილიონობით ადამიანი, მაგრამ ეს სფერო განვითარებასაც ვერ მოასწრებს, რომ კვლავ გამოჩნდება ახალი „რევოლუციონერი“ და ირეალურ სამყაროს შექმნის და ამგვარად ყველა კვლავ ციფრებსა და ქსელებში გადავიხლართებით. საბოლოოდ პროტესტის განცდა აზრს დაკარგავს, რადგანაც ვირტუალურ ლიტერატურას თუ სიყვარულს თუ სექსს თუ ადამიანებს მიჯაჭვული ნეოანთროპები ყველაფერ რეალურს მიივიწყებენ, მათ შორის გამოუსადეგარი ნივთებივით თაროებზე ჩამწკრივებულ წიგნების რიგებს.